Katedra i Zakład Patofizjologii 50-368 Wrocław, ul. K. Marcinkowskiego 1
tel./fax:7840061, tel.:7840060, (784)-12-45
W Katedrze i Zakładzie Patofizjologii, kierowanym od 1945 r. przez prof. dr hab. Hugona Kowarzyka, realizowane były dwie główne idee. Pierwsza, zainicjowana jeszcze przed II w. św., dotyczyła przedstawienia zjawisk krzepnięcia krwi i fibrynolizy jako złożonych procesów proteolizy. Badania prowadzone w pierwszej w Polsce pracowni krzepnięcia krwi uwieńczone zostały odkryciem proteazowej natury trombiny, opisanym w "Nature" (1952). H. Kowarzyk, wraz z K. Bulukiem, opracował metodę euglobulinową testowania fibrynolizy, jako pierwszy użył krioprecypitatu do leczenia hemofilików oraz odkrył, wraz z E. Marciniak, antytrombinę C - aktywny czynnik X.
Drugą ideą prof. H. Kowarzyka była wektokardiografia, tzn. wektorowe badania pola elektrycznego serca człowieka, prowadzone na aparacie własnej konstrukcji, aksonokardiografie, umożliwiający uzyskanie perspektywicznych przestrzennych wektokardiogramów serca. Wraz z żoną prof. Zofią Kowarzykową przeprowadzili wiele klinicznych badań wektokardiograficznych, których wyniki opublikowano w książce Spatial Vectorcardiography (1961). Skonstruowana została oryginalna wielooelektrodowa sieć zwana "diamentoidem", oparta na zasadzie dualnych figur platońskich. Diamentoid umożliwiał rejestracje wektokardiogramów niezależnie od nieregularności klatki piersiowej i asymetrii położenia serca. Sieć ta wykazywała analogię do sieci Rijlanta. Działanie obu sieci można było symulować za pomocą macierzy numerycznych.
W 1959 r. prof. Kowarzyk zorganizował we Wrocławiu I Międzynarodowe Sympozjum Wektokardiograficzne, inicjując wymianę myśli w dziedzinie elektrokardiografii między lekarzami, inżynierami, fizykami i matematykami. Sympozjum zapoczątkowało cykliczne spotkania, organizowane najpierw pod nazwą Kolokwiów Wektokardiograficznych, potem Międzynarodowych Sympozjów, a następnie, do czasów obecnych, Kongresów Elektrokardiologicznych. Kolejną dziedziną eksplorowaną przez prof. Kowarzyka były badania cytogenetyczne. Stworzył pojęcie populacji chromosomów, we współpracy z prof. H. Steinhausem badał dystans między populacjami chromosomów. Prof. Hugon Kowarzyk zmarł we Wrocławiu 7 marca 1985 r. Prof. dr hab. Józef Jagielski został powołany na kierownika Katedry Patofizjologii w 1987 r. W pracach doktorskiej i habilitacyjnej przedstawił ewolucję elektrokardiogramów i wektokardiogramów u noworodków. W zespołach kierowanych przez prof. Jagielskiego prowadzone są badania z dziedziny elektrokardiologii, elektrofizjologii, genetyki, biocybernetyki i krzepliwości krwi. Do najważniejszych osiągnięć należą: wykazanie multipolowej natury pola elektrycznego serca, wprowadzenie metody mapingu serca, komputerowe badania wywołanych potencjałów słuchowych i wzrokowych, zorganizowanie Ośrodka Elektronicznej Techniki Obliczeniowej i rozwinięcie poradnictwa genetycznego. W Katedrze Patofizjologii pod kierownictwem prof. Jagielskiego intensywnie rozwijała się genetyka medyczna, wprowadzono nowy przedmiot nauczania - genetykę kliniczną. Badania naukowe w zakresie genetyki prowadzono w następujących kierunkach: genetyka kliniczna, zastosowanie metod matematycznych do analizy chromosomów i DNA, badania genetyczne w chorobach nowotworowych, mutageneza i molekularne analizy DNA.
Od 1991 r. pod kierunkiem prof. Jagielskiego zostały zapoczątkowane pionerskie w Polsce badania powierzchniowego mapingu potencjałów serca. W 2001 r. uruchomiona została, we współpracy z dr hab. T. Doboszem, Pracownia Genetyki Serca, zajmująca się wykrywaniem mutacji w uwarunkowanych genetycznie chorobach serca.
Prof. Józef Jagielski jest członkiem Zarządu Międzynarodowego Towarzystwa Elektrokardiologii. W 1991 r. zorganizował w Warszawie XVIII Międzynarodowy Kongres Elektrokardiologii. Zakład Patofizjologii jest także współorganizatorem XXXII Kongresu, który odbędzie się w 2005 r. w Gdańsku.
W roku 2005 prof. Jagielski odszedł na emeryturę i na jego miejsce został powołany dr hab. n. med. Witold Pilecki jako kierownik Katedry i Zakładu Patofizjologii.
Rozprawy doktorskie wykonane pod kierunkiem Prof.dr hab. Hugona Kowarzyka
1. Kopera Zygmunt - 1946
Wiązanie wapna przez zręby krwinek czerwonych w układzie hemolitycznym.
2. Szercha Mieczysław - 1947
O różnicy poziomu reszty azotowej w osoczu i surowicy krwi.
3. Kołodziej Jan - 1949
O niektórych własnościach trombiny.
4. Leonow Alina - 1950
Porównawcze badania poziomu protrombiny we krwi metodą jednostopniową
i dwustopniową.
5. Krzysztoń Zdzisław - 1951
O przyroście azotu niebiałkowego w krzepnącym osoczu krwi ludzkiej.
6. Buluk Karol - 1951
Układ krzepnięcia krwi kury.
7. Marciniak Ewa - 1956
Mechanizm sterowania krzepliwosci krwi przez układ wegetacyjny.
21. Pronaszko-Kurczyńska Alicja - 1973
Wpływ hormonu luteinizującego na zawartość kwasu askorbinowego i syntezę RNA
W zluteinizowanym jajniku szczura.
22. Paszkowski Paweł - 1975
Obraz i symulacja pola kardioelektrycznego w sieci diamentoidowej.
23. Furmaniak-Kaźmierczak Emilia - 1978
Wpływ endotoksyn na krzepliwość krwi kur.
24. Kokoszka Tadeusz - 1978
Objawy towarzyszące wywołaniu odczynu Sanarelli-Shwartzmana.
Rozprawa doktorska wykonana pod kierunkiem Prof.dr hab. Zofii Kowarzykowej
1. Pieńkowska Teresa - 1975
Afiniczność wektokardiogramów przy obciążeniu serca w rehabilitacji.
Przewody habilitacyjne wykonane pod kierunkiem
Prof.dr hab. Hugona Kowarzyka
1. Prof.dr hab. Ewa Marciniak
2. Prof.dr hab. Maria Kotschy
3. Prof.dr hab. Józef Jagielski
Wykaz przewodów doktorskich, w których funkcję promotora pełnił
Prof..dr hab. Józef Jagielski
1. Andrzej Utzig - 1973
Oznaczanie składników multipolowych pola elektrycznego serca.
2. Waldemar Skawiński - 1975
Analiza i klasyfikacja chromosomów przy użyciu metod numerycznych.
3. Jerzy Niewiadomski - 1975
Grandient komorowy SAQRST w świetle multipolowego opisu pola elektrycznego serca .
4. Roman Kalinowski - 1977
Komputerowe wspomaganie diagnozy ostrego brzucha.
5. Aniela Czogała - 1979
Analiza i klasyfikacja chromosomów metodą komputerowego porównywania charakteryzujących je funkcji.
6. Grzegorz Nowicki - 1979
Analiza struktury prążkowej chromosomów.
7. Kazimierz Frączkowski - 1982
Komputerowa analiza wywołanych odpowiedzi korowych u człowieka.
8. Olga Haus - 1982
Analiza struktur prążkowych profazalnych i metafazalnych chromosomów człowieka.
9. Leszek Noga - 1982
Komputerowa analiza i klasyfikacja chromosomów człowieka odwzorowanych denzytometrycznie.
10. Ewa Stasiowska-Said - 1983
Badania cytogenetyczne w okresie noworodkowym.
11. Maria Sąsiadek - 1985
Wpływ benzenu na zmiany w garniturze chromosomalnym.
12. Andrzej Maciejowski - 1986
Rejestracja i analiza wywołanych potencjałów z kory i pnia mózgu człowieka w systemie komputerowym.
13. Mirosław Górnicki - 1987
Analiza multipolowa pola elektrycznego serca u pacjentów z zaburzeniami przewodzenia w obrębie lewej odnogi pęczka Hisa.
14. Henryk Filipowski - 1988
Zastosowanie metod morfologii matematycznej do wizualnego wspomagania diagnostyki cytogenetycznej człowieka.
15. Witold Pilecki - 1989
Ustalanie się dróg słuchowych u noworodków w świetle badań wywołanych potencjałów z pnia mózgu.
16. Barbara Nowak - 1991
Rozpoznawanie bloków lewej odnogi pęczka Hisa. Metoda funkcji dyskryminacyjnych w opisie multipolowym serca.
17. Shafik Salloum - 1991
Kariogram królika domowego uzyskany techniką o wysokiej rozdzielczości prążków G.
18. Dariusz Kałka - 1992
Mapy potencjałów serca w diagnostyce elektrokardiograficznej. Analiza map potencjałów serca u ludzi zdrowych.
19. Małgorzata Sobieszczańska-Łampika - 1993
Narząd wzroku w świetle badań potencjałów mózgowych wywołanych stymulacją bodźcami figuralnymi u ludzi zdrowych.
20. Dariusz Jagielski - 1999
Przydatność mappingu serca z powierzchni klatki piersiowej w ocenie chorych z pozawałowym tętniakiem lewej komory.
21. Regina Kałka-Gebala - 1999
Mapy izointegralne rejestrowane z powierzchni klatki piersiowej w ocenie zawału mięśnia sercowego.
22. Lesław Rusiecki - 2001
Mapy izointegralne w mappingu powierzchniowym serca u chorych z blokiem prawej i lewej odnogi pęczka Hisa.
23. Robert Śmigiel - 2003
Badania genów cyklu komórkowego i cykliny D1, P16, RB i ich ekspresji w płaskonabłonkowych rakach krtani.
25. Wojciech Pietkiewicz - 2004
Analiza wyników badań wzrokowych i słuchowych potencjałów pnia mózgu u chorych z podejrzeniem stwardnienia rozsianego.
26. Krystyna Laszki-Szcząchor - 2005
Ocena zachowania się czasu aktywacji komór w blokach Pęczka Hisa
Wykaz przewodów habilitacyjnych wykonanych pod kierunkiem
Prof.dr hab. Józefa Jagielskiego
1. Maria Sąsiadek - 1994
Cytogenetyczne badania mutagennego działania 1,3-butadienu i jego pochodnych.
2. Olga Haus - 1996
Kliniczne znaczenie badań cytogenetycznych w przebiegu przewlekłej białaczki szpikowej.
3. Witold Pilecki - 2005
Ocena potencjałów słuchowych i wzrokowych u dzieci w okresie rozwoju.
In the Department of Pathophysiology, the head of which since 1945 year was Professor Hugon Kowarzyk, two main ideas were realized. First one, initiated just before the II World War, concerned a concept of presenting phenomena of blood coagulation and fibrinolysis as the complex proteolytic processes. Researches carried out in the first in Poland coagulation laboratory were crowned with an invention of protease nature of thrombin, which was published in "Nature" (1952). H. Kowarzyk (with K. Buluk) elaborated the euglobulin method for fibrinolysis testing, he also was a pioneer in administration of cryoprecipitate in treatment of hemophilia and found (with a E. Marciniak) antithrombin C - an active factor X.
The second idea of Prof. Kowarzyk was vectorcardiography, meaning vectorial examination of the cardiac electric field, performed using the own-construction apparatus, named axonocardiograph, which enabled obtaining prospective spatial vectorcardiograms of the heart. Along with the wife, Prof. Zofia Kowarzykowa, they performed the numerous clinical vectorcardiographic examinations, the outcomes of which were published in the book Spatial Vectorcardiography (1961). These researches resulted in building the original multielectrode network, called "diamentoid", based on the Platonian dual figures. This system register the vectorcardiograms regardless of any irregularities of the chest shape and the heart location asymmetry. Work of the "diamentoid", which was analogous to the Rijlant's network, could be simulated with the help of numeric matrixes.
In 1959, Prof. Kowarzyk held in Wrocław the First International Symposium on Vectorcardiography, initiating collaboration in this field among physicians, engineers, physics and mathematicians. This symposiumcommenced the cyclic meetings, organized under changing names, first as Vectocardiographic Colloquia, then as International Symposia and, finally, up to the present, as International Congresses on Electrocardiology.
The other branch explored by Prof. Kowarzyk was cytogenetics. He created a term of "population of chromosomes" and with Prof. H. Steinhaus examined a distance between such chromosome populations. Prof. Hugon Kowarzyk died in Wrocław on 7th of March, 1985. Professor Józef Jagielski was called for a position of the head of the Department of Pathophysiology in 1987. In his dissertations presented evolution of electrocardiograms and vectorcardiograms in newborn. The teams of his co-workers have been carrying out the researches on electrocardiology, electrophysiology, genetics, biocybernetics and blood coagulation. The most significant achievements in these fields are: revealing dipolar nature of the cardiac electric field, introducing a method of heart mapping, computer examinations of auditory and visual brain evoked potentials, likewise organizing the Center for Electronic Calculations Technique and developing genetic counselling.
In the Department of Pathophysiology, under Prof. Jagielski's leadership, an intensive progression in medical genetics was made and a new students' course on clinical genetics was introduced. Researches in the field of genetics are pursuing in the following directions: clinical genetics, use of mathematical methods for chromosomes and DNA analyses, genetic testing in neoplastic conditions, mutagenesis and molecular analyses of DNA.
Since 1991, Prof. Jagielski has undertaken electrocardiologic research using a quite unique in Poland technique of the body surface heart potential mapping (BSPM). In 2001, in co-operation with Prof. Assist. T. Dobosz, the laboratory for heart genetics was founded, in which the genes mutations in genetically determined cardiac diseases are being searched.
Professor Józef Jagielski is a member of the Council of the International Society of Electrocardiology. He organized in 1991 the XVIII International Congress on Electrocardiology. The Department of Pathophysiology is now a co-organizer of the XXXIII ICE, which will take place in Gdansk in 2005.
W 1959 r. prof. Kowarzyk zorganizował we Wrocławiu I Międzynarodowe Sympozjum Wektokardiograficzne, inicjując wymianę myśli w dziedzinie elektrokardiografii między lekarzami, inżynierami, fizykami i matematykami. Sympozjum zapoczątkowało cykliczne spotkania, organizowane najpierw pod nazwą Kolokwiów Wektokardiograficznych, potem Międzynarodowych Sympozjów, a następnie, do czasów obecnych, Kongresów Elektrokardiologicznych. 
Prof. dr hab. Józef Jagielski został powołany na kierownika Katedry Patofizjologii w 1987 r. W pracach doktorskiej i habilitacyjnej przedstawił ewolucję elektrokardiogramów i wektokardiogramów u noworodków. W zespołach kierowanych przez prof. Jagielskiego prowadzone są badania z dziedziny elektrokardiologii, elektrofizjologii, genetyki, biocybernetyki i krzepliwości krwi. Do najważniejszych osiągnięć należą: wykazanie multipolowej natury pola elektrycznego serca, wprowadzenie metody mapingu serca, komputerowe badania wywołanych potencjałów słuchowych i wzrokowych, zorganizowanie Ośrodka Elektronicznej Techniki Obliczeniowej i rozwinięcie poradnictwa genetycznego. W Katedrze Patofizjologii pod kierownictwem prof. Jagielskiego intensywnie rozwijała się genetyka medyczna, wprowadzono nowy przedmiot nauczania - genetykę kliniczną. Badania naukowe w zakresie genetyki prowadzono w następujących kierunkach: genetyka kliniczna, zastosowanie metod matematycznych do analizy chromosomów i DNA, badania genetyczne w chorobach nowotworowych, mutageneza i molekularne analizy DNA.
In 1959, Prof. Kowarzyk held in Wrocław the First International Symposium on Vectorcardiography, initiating collaboration in this field among physicians, engineers, physics and mathematicians. This symposiumcommenced the cyclic meetings, organized under changing names, first as Vectocardiographic Colloquia, then as International Symposia and, finally, up to the present, as International Congresses on Electrocardiology.
Professor Józef Jagielski was called for a position of the head of the Department of Pathophysiology in 1987. In his dissertations presented evolution of electrocardiograms and vectorcardiograms in newborn. The teams of his co-workers have been carrying out the researches on electrocardiology, electrophysiology, genetics, biocybernetics and blood coagulation. The most significant achievements in these fields are: revealing dipolar nature of the cardiac electric field, introducing a method of heart mapping, computer examinations of auditory and visual brain evoked potentials, likewise organizing the Center for Electronic Calculations Technique and developing genetic counselling.